Waarom verzuimpreventie nu nog meer aandacht verdient
27 jul 2020
5 minuten
Nieuws
Er is meer aandacht voor een gezonde werkomgeving
Vanaf half maart zijn medewerkers opeens massaal thuis gaan werken. Daardoor is in organisaties de aandacht voor een gezonde werkomgeving groter geworden, zegt Lammerse. Hij is beleidsadviseur Sociale Zekerheid en ook lid van de ondernemingsraad. “De werkgever heeft de plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een veilige werkplek heeft. Die zorgplicht gaat verder dan het leveren van een laptop en een bureaustoel. Natuurlijk is een ergonomisch verantwoorde werkplek een basisbehoefte die klachten helpt voorkomen. Maar als or moet je er ook alert op zijn dat de werkgever andere maatregelen treft.
Op de langere termijn is er dan vooral aandacht nodig voor preventie op het gebied van psychische klachten. Heeft de medewerker de mogelijkheid om het takenpakket autonoom in te vullen? Is er aandacht voor het nemen van voldoende rusttijd en het beperken van het aantal beeldschermuren? Hoe bewaak je de werk-privébalans bij iemand met een druk gezin, of juist bij iemand die alleen woont? Dat zijn allemaal aandachtspunten voor de werkgever.”
Het is belangrijk om medewerkers perspectief te bieden
Mensen waren voor de coronacrisis soms al gewend om enkele dagen per week thuis te werken. “Maar dat wil nog niet zeggen dat deze medewerkers geen problemen kunnen krijgen. Als je opeens vijf dagen per week thuis werkt, dan is dat de eerste paar weken nog leuk. Maar als er geen zicht is op hoe lang het gaat duren, kan dat psychische druk en vereenzaming geven, zeker als je alleen bent”, geeft Lammerse aan.
“Bied perspectief over hoe lang het thuiswerken duurt en hoeveel dagen iemand straks weer op kantoor kan werken”
“De werkgever moet in die gevallen een perspectief geven op mogelijkheden om een nieuw ritme te vinden. De werk-privébalans is opgeschud. Bied perspectief over hoe lang het thuiswerken duurt en hoeveel dagen iemand straks weer op kantoor kan werken. Belangrijk is ook dat de organisatie aandacht besteedt aan mensen met een problematische thuissituatie of met psychische problemen door het thuiswerken.”
Als werkgever is het belangrijk om te signaleren en te communiceren
Deze crisis is een situatie die nog niemand heeft meegemaakt. Niemand heeft nog ervaring met langdurig thuiswerken. Daarom is het juist nu belangrijk om als or en als werkgever scherp te zijn op signalen van medewerkers. Lammerse: “Vraag hun welke problemen zij tegenkomen. Alleen dan kan de or bij de bestuurder gericht aandacht vragen voor bijzondere situaties. Dan kunnen ook praktische oplossingen worden bedacht. Denk aan het toezeggen van minimaal een kantoor-werkdag in de week of het contact intensiveren door wat vaker te bellen om over andere dingen te praten dan werk alleen. Vanuit de verzuimverzekeraar kan ook een psychische hulplijn worden ingeschakeld. Stel een speciaal mailadres open waar medewerkers problemen of ideeën kunnen melden. Dan voelen mensen zich betrokken en gehoord. Zo herken je ook tijdig signalen.”
De capaciteit op kantoor is door de RIVM-richtlijnen kleiner dan voorheen – soms zelfs maar 10%. Daardoor moet je als organisatie goed kijken wie er wel en niet op de werkvloer komen. “Laat de collega’s die moeite hebben met thuiswerken als eerste terugkeren. Maak ruimte in het terugkeerbeleid voor de kwetsbare personen. Dat kunnen ouderen zijn, maar het kan ook een jongere zijn die ergens driehoog-achter woont en vereenzaamt. Blijf aandacht geven aan de medewerkers en blijf communiceren. Dat is meer dan ooit belangrijk.”
Er is minder verzuim, maar de lengte van het verzuim neemt toe
In het begin van de crisis schoot het verzuim omhoog: mensen meldden zich massaal ziek. Waarschijnlijk ook door angst en paniek, aldus Lammerse. “Daarna daalde het verzuim weer heel snel. Afgelopen maand was het verzuim zelfs iets lager dan normaal. Wel neemt de lengte van het verzuim toe. Dat zien we vooral bij het middellange verzuim (vanaf 8 dagen). Re-integratie neemt meer tijd in beslag. Simpelweg omdat terugkeren naar je eigen werkplek niet gaat als je thuiswerkt. Bij langduriger verzuimsituaties is re-integratie bij een andere werkgever al helemaal niet aan de orde. Een langere herstelperiode betekent een grotere kostenpost voor de werkgever. Ook financieel gezien is er dus alle reden om serieus naar preventie te kijken.”
“Sectoren waarin de medewerkers nu overuren draaien, krijgen pas een piek in het verzuim als de rust weer wat terugkeert”
Het gevaar van de terugkeer naar normaal
Extra aandacht voor verzuimpreventie houdt niet op bij de versoepeling van de maatregelen. “Ook als de situatie over een jaar weer wat meer ‘normaal’ is, is waakzaamheid geboden”, zegt Lammerse. “Sectoren waarin de medewerkers nu overuren draaien, krijgen pas een piek in het verzuim als de rust weer wat terugkeert. Dat gebeurde bij de kredietcrisis tussen 2008 en 2012. Het verzuim nam in die periode niet toe, maar in de jaren erna juist wel. Het is dus belangrijk dat werkgevers medewerkers nu stimuleren om ook even afstand van het werk te nemen en toch die vakantiedagen op te nemen om de druk van de ketel te halen. Anders komt de verzuimpiek volgend jaar alsnog.”
Bij de terugkeer naar de werkvloer mogen medewerkers niet in de kou staan, vindt Lammerse. “Ze verdienen duidelijkheid over hoe dat precies gaat en wat de werkgever doet voor mensen die nog angstig zijn om weer op het werk te verschijnen. Die vragen zich af of er geen 2e golf komt en vinden misschien dat de versoepelingen te snel gaan. Voorzichtigheid is dan troef: beschouw het als een re-integratie ‘light’. Keren mensen voor hun gevoel te snel terug, dan is het risico groot dat zij zich ziekmelden. Daar is de werkgever ook niet bij gebaat.”
Het is belangrijk om juist nu alert te zijn
Lammerse besluit met de tip dat je als werkgever de medewerkers bij de invulling van de RIVM-richtlijnen op de werkplek moet betrekken. “Juist de or moet nu alert zijn op een werkgever die de economie bovenaan heeft staan en zich vooral richt op weer opstarten en weer geld verdienen met elkaar. Juist dan verdient de zorgvuldigheid richting de medewerkers extra aandacht. Hen bij de invulling van die terugkeer betrekken hoort daarbij.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met ORnet.nl en Achmea.
Vanaf half maart zijn medewerkers opeens massaal thuis gaan werken. Daardoor is in organisaties de aandacht voor een gezonde werkomgeving groter geworden, zegt Lammerse. Hij is beleidsadviseur Sociale Zekerheid en ook lid van de ondernemingsraad. “De werkgever heeft de plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een veilige werkplek heeft. Die zorgplicht gaat verder dan het leveren van een laptop en een bureaustoel. Natuurlijk is een ergonomisch verantwoorde werkplek een basisbehoefte die klachten helpt voorkomen. Maar als or moet je er ook alert op zijn dat de werkgever andere maatregelen treft.
Op de langere termijn is er dan vooral aandacht nodig voor preventie op het gebied van psychische klachten. Heeft de medewerker de mogelijkheid om het takenpakket autonoom in te vullen? Is er aandacht voor het nemen van voldoende rusttijd en het beperken van het aantal beeldschermuren? Hoe bewaak je de werk-privébalans bij iemand met een druk gezin, of juist bij iemand die alleen woont? Dat zijn allemaal aandachtspunten voor de werkgever.”
Het is belangrijk om medewerkers perspectief te bieden
Mensen waren voor de coronacrisis soms al gewend om enkele dagen per week thuis te werken. “Maar dat wil nog niet zeggen dat deze medewerkers geen problemen kunnen krijgen. Als je opeens vijf dagen per week thuis werkt, dan is dat de eerste paar weken nog leuk. Maar als er geen zicht is op hoe lang het gaat duren, kan dat psychische druk en vereenzaming geven, zeker als je alleen bent”, geeft Lammerse aan.
“Bied perspectief over hoe lang het thuiswerken duurt en hoeveel dagen iemand straks weer op kantoor kan werken”
“De werkgever moet in die gevallen een perspectief geven op mogelijkheden om een nieuw ritme te vinden. De werk-privébalans is opgeschud. Bied perspectief over hoe lang het thuiswerken duurt en hoeveel dagen iemand straks weer op kantoor kan werken. Belangrijk is ook dat de organisatie aandacht besteedt aan mensen met een problematische thuissituatie of met psychische problemen door het thuiswerken.”
Als werkgever is het belangrijk om te signaleren en te communiceren
Deze crisis is een situatie die nog niemand heeft meegemaakt. Niemand heeft nog ervaring met langdurig thuiswerken. Daarom is het juist nu belangrijk om als or en als werkgever scherp te zijn op signalen van medewerkers. Lammerse: “Vraag hun welke problemen zij tegenkomen. Alleen dan kan de or bij de bestuurder gericht aandacht vragen voor bijzondere situaties. Dan kunnen ook praktische oplossingen worden bedacht. Denk aan het toezeggen van minimaal een kantoor-werkdag in de week of het contact intensiveren door wat vaker te bellen om over andere dingen te praten dan werk alleen. Vanuit de verzuimverzekeraar kan ook een psychische hulplijn worden ingeschakeld. Stel een speciaal mailadres open waar medewerkers problemen of ideeën kunnen melden. Dan voelen mensen zich betrokken en gehoord. Zo herken je ook tijdig signalen.”
De capaciteit op kantoor is door de RIVM-richtlijnen kleiner dan voorheen – soms zelfs maar 10%. Daardoor moet je als organisatie goed kijken wie er wel en niet op de werkvloer komen. “Laat de collega’s die moeite hebben met thuiswerken als eerste terugkeren. Maak ruimte in het terugkeerbeleid voor de kwetsbare personen. Dat kunnen ouderen zijn, maar het kan ook een jongere zijn die ergens driehoog-achter woont en vereenzaamt. Blijf aandacht geven aan de medewerkers en blijf communiceren. Dat is meer dan ooit belangrijk.”
Er is minder verzuim, maar de lengte van het verzuim neemt toe
In het begin van de crisis schoot het verzuim omhoog: mensen meldden zich massaal ziek. Waarschijnlijk ook door angst en paniek, aldus Lammerse. “Daarna daalde het verzuim weer heel snel. Afgelopen maand was het verzuim zelfs iets lager dan normaal. Wel neemt de lengte van het verzuim toe. Dat zien we vooral bij het middellange verzuim (vanaf 8 dagen). Re-integratie neemt meer tijd in beslag. Simpelweg omdat terugkeren naar je eigen werkplek niet gaat als je thuiswerkt. Bij langduriger verzuimsituaties is re-integratie bij een andere werkgever al helemaal niet aan de orde. Een langere herstelperiode betekent een grotere kostenpost voor de werkgever. Ook financieel gezien is er dus alle reden om serieus naar preventie te kijken.”
“Sectoren waarin de medewerkers nu overuren draaien, krijgen pas een piek in het verzuim als de rust weer wat terugkeert”
Het gevaar van de terugkeer naar normaal
Extra aandacht voor verzuimpreventie houdt niet op bij de versoepeling van de maatregelen. “Ook als de situatie over een jaar weer wat meer ‘normaal’ is, is waakzaamheid geboden”, zegt Lammerse. “Sectoren waarin de medewerkers nu overuren draaien, krijgen pas een piek in het verzuim als de rust weer wat terugkeert. Dat gebeurde bij de kredietcrisis tussen 2008 en 2012. Het verzuim nam in die periode niet toe, maar in de jaren erna juist wel. Het is dus belangrijk dat werkgevers medewerkers nu stimuleren om ook even afstand van het werk te nemen en toch die vakantiedagen op te nemen om de druk van de ketel te halen. Anders komt de verzuimpiek volgend jaar alsnog.”
Bij de terugkeer naar de werkvloer mogen medewerkers niet in de kou staan, vindt Lammerse. “Ze verdienen duidelijkheid over hoe dat precies gaat en wat de werkgever doet voor mensen die nog angstig zijn om weer op het werk te verschijnen. Die vragen zich af of er geen 2e golf komt en vinden misschien dat de versoepelingen te snel gaan. Voorzichtigheid is dan troef: beschouw het als een re-integratie ‘light’. Keren mensen voor hun gevoel te snel terug, dan is het risico groot dat zij zich ziekmelden. Daar is de werkgever ook niet bij gebaat.”
Het is belangrijk om juist nu alert te zijn
Lammerse besluit met de tip dat je als werkgever de medewerkers bij de invulling van de RIVM-richtlijnen op de werkplek moet betrekken. “Juist de or moet nu alert zijn op een werkgever die de economie bovenaan heeft staan en zich vooral richt op weer opstarten en weer geld verdienen met elkaar. Juist dan verdient de zorgvuldigheid richting de medewerkers extra aandacht. Hen bij de invulling van die terugkeer betrekken hoort daarbij.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met ORnet.nl en Achmea.