De kaarten worden opnieuw geschud |Avéro Achmea

Op 3 maart 2020 heeft de Stichting van de Arbeid haar advies voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers aan minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangeboden. Op 6 juli 2020 gaf de minister aan dat hij het advies overneemt. Inmiddels zijn we een aantal maanden verder. Walter Lammerse, beleidsadviseur Sociale Zekerheid bij Avéro Achmea, neemt ons mee in de laatste ontwikkelingen rondom de Verplichte AOV.

In Nederland zijn ongeveer 1,2 miljoen werkenden met een hoofdbaan als zzp-er (bron: CBS). Ongeveer 30% van deze groep heeft iets geregeld voor het geval zij arbeidsongeschiktheid raken. Bijvoorbeeld met een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Of een financiële buffer. Een groot deel van de zzp-ers heeft dus geen dekking bij langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid. Als de wetgeving verandert, zijn deze zzp-ers wel verzekerd bij UWV voor arbeidsongeschiktheid. Voor u als adviseur is een proactieve rol weggelegd in dit veranderende speelveld.

Het StAr-advies is op dit moment leidend
Het advies van de Stichting van de Arbeid (StAr-advies) van 3 maart 2020 is leidend voor de te maken wetgeving. In dit advies staat dat ervan wordt uitgegaan dat er een opt-out komt. Dat wil zeggen dat zzp-ers niet hoeven deel te nemen aan de verplichte publieke verzekering als zij een gelijkwaardige private AOV afsluiten. Ook zullen bestaande AOV’s vallen onder de zogenaamde eerbiedigende werking. Dit betekent dat zelfstandigen die nu al een AOV hebben buiten de werking vallen van de publieke verzekering. Hun verzekering bij de verzekeraar blijft gewoon doorlopen zoals afgesproken.

Het lijkt of er nu nog discussie is over het wel of niet opnemen van een opt-out?
“In het StAr-advies staat dat er een toetsingskader komt voor de opt-out. Dat is ook het uitgangspunt voor het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) om op te nemen in de wetgeving”, aldus Walter. “Hoe die invulling er precies uit gaat zien, daar wordt nu over gesproken. Want voor de vormgeving van de opt-out zijn ook UWV en de Belastingdienst nodig. Voor ons staat de opt-out er als gegeven. Het StAr-advies is namelijk door sociale partners in goede harmonie en met veel belanghebbende partijen ontworpen. Ook het Verbond van Verzekeraars was daarbij betrokken.”

Wat betekent de ontwikkeling van de verplichte AOV voor de acceptatie bij verzekeraars?
Walter: “Voor zzp-ers is er straks een keuze. Een verplichte verzekering bij UWV of een alternatief in de private markt. De publieke verzekering kent een grote mate van solidariteit waarbij geen medische beoordeling nodig is. In de private markt is er sprake van zowel een medische- als technische beoordeling. Met andere woorden: is de AOV een verantwoord risico om te verzekeren? Deze beoordeling is van belang om de AOV betaalbaar te houden. Op dit moment wordt 85% van de aanvragen zonder problemen geaccepteerd in de private verzekeringswereld. De overige 15% krijgt een aangepast voorstel om zich te verzekeren. Maar een klein deel (5%) wordt afgewezen. En daar heb je nu de private vangnetverzekering voor. Deze mensen krijgen met de publieke verzekering straks een alternatief.”

Wat is het proces als het gaat om de ontwikkeling wetgeving?
“Met Prinsjesdag is aangekondigd dat er in het 1e kwartaal van 2021 een wetsvoorstel komt. Dan start ook de internetconsultatie. Op deze manier kan iedereen voorstellen doen voor verbetering van wet- en regelgeving die in de maak is. Dit vergroot de betrokkenheid van burgers, zzp-ers, bedrijven en instellingen bij het maken van wet- en regelgeving. Deze periode duurt ongeveer 6 tot 8 weken. SZW verwerkt de reacties in hun nieuwe voorstellen. Deze concept-wetgeving stuurt men voor advies naar de Raad van State. Daarna gaat het voorstel naar de Tweede Kamer.”

Hoe reëel is het dat we een private uitvoering krijgen van het publieke stelsel?
Walter: “Voor nu is dat niet aan de orde. Mocht dit wel zo zijn, dan heb je een ingewikkeld vereveningsstelsel nodig. Want 1 verzekeraar kan veel risicovolle beroepen verzekeren. En een andere verzekeraar verzekert alleen de minder risicovolle beroepen. Een voorbeeld: de ene verzekeraar krijgt alle stukadoors en de andere verzekeraar alle huisartsen. De arbeidsongeschiktheidsuitkeringen zijn bij de ene verzekeraar veel meer dan bij de ander. Om dat risico te verminderen, heb je een heel ingewikkeld systeem van verevening nodig.”

Wat betekent dit veranderende speelveld voor adviseurs?
“Adviseurs hebben een proactieve rol in dit veranderende speelveld”, aldus Walter. “Voor de adviseur betekent dit dat ze kennis moeten hebben van zowel de publieke verzekering als de private markt. Soms wordt een publieke verzekering als bedreiging gezien voor het advies van de adviseur. Maar het is juist een enorme kans! De kaarten worden opnieuw geschud. Meer dan 1 miljoen zzp-ers mogen bij de hand worden genomen om te worden verzekerd tegen het risico op arbeidsongeschiktheid. Voor je relatie maak je de beste keuze. Dit zal in de ene situatie een private oplossing zijn. Maar kan in een andere situatie, bijvoorbeeld bij bepaalde beroepen waar alleen een eindleeftijd van 65 jaar mogelijk is, de publieke oplossing zijn, waarbij de dekking loopt tot de AOW-leeftijd.”

Hoe kunnen adviseurs zich voorbereiden op de verplichte wetgeving?
“Benader zzp-ers in je netwerk actief over deze wetgeving die er aan komt. Het gaat verder dan alleen een advies voor je relatie. Bekijk het hele plaatje. Je moet jezelf zien als een financieel coach van je relatie. Organiseer nu al bijvoorbeeld digitale bijeenkomsten om ondernemers meer te vertellen over wat de verplichte AOV gaat inhouden.”

“Het is een uitgelezen kans voor de adviseur: grote markt, meer ‘persoonlijk adviseur’.”

Het antwoord op uw vragen over de Verplichte AOV
Heeft u een vraag over de Verplichte AOV? De veelgestelde vragen en antwoorden over het advies van de Stichting van de Arbeid over de verplichte AOV vindt u hier.